نظام آراستگی محیط کار نظام ساماندهی و آراستگی محیط کار (5S) مزایای اجرای 5S نتایج آن خیلی زود برای همه قابل لمس و مشاهده است.کاهش مدت زمان جستجو و پیشگیری از اتلاف وقتهمه افراد محیط کار تمیز و مرتب را دوست دارند.افزایش طول عمر ماشین آلات و تجهیزاتافزایش بهرهوریافزایش رضایت مشتریبهداشتی شدن محیط کار و رفع آلودگی های آنایمن شدن محیط کاری و کاهش حوادث کاریکم بودن سرمایه اجرای 5S ساماندهی S1 : Seiri جدا کردن اقلام، اوراق و اطلاعات لازم و کاربردی از غیر آن و دور نمودن اقلام غیرضروری و غیر کاربردی از محیط کار و همچنین تعمیر، تعویض یا تصحیح معایب و نواقص میباشد. ساماندهی باید از سوی مدیریت آغاز شود. زیرا افراد سازمان آنقدر درگیر کارهای روزمرهاند و یا به اوضاع فعلی عادت کردهاند که نیازی برای انجام ساماندهی احساس نمیکنند. دور ریختن اشیاء زائد باید مکرراً انجام شود چرا که حذف یکباره آنها بسیار مشکل خواهد بود. در میان اصول 5S، ساماندهی از بالاترین اولویت برخوردار است. دستهبندی براساس درجه نیاز درجه نیاز فراوانی استفاده نحوه نگهداری کم کمتر از یک بار در سال یک بار در سال آنها را دور بریزید. آنها را در محلی دورتر نگهدارید متوسط یک بار در شش ماه یک بار در ماه یک بار در هفته نگهداری در جایی از اداره زیاد یک بار در روز یک بار در ساعت نگهداری در دسترس نظم و ترتیب S2 : Seiton نظم و ترتیب در 5S به معنای مرتب کردن اقلام، اوراق و اطلاعات و تعیین جای مناسب برای آنان به نحوی که با حداکثر سرعت و سهولت قابل دسترسی باشند. ایجاد نظم و ترتیب منجر به کاهش و یا حذف زمانهای جستجو میگردد. پاکیزهسازی S3: Seiso پاکیزهسازی به معنای پیشگیری از کثیفی و پاکیزه نگاهداشتن محیط و اشیاء از آلودگیها و گرد و غبار میباشد. پاکیزهسازی نوعی بازرسی است. بازبینی و پاکیزگی محیط کار برای حذف آلودگیها. پاکیزهسازی، فراتر از پاکیزه نگهداشتن اقلام است. در واقع پاکیزهسازی تعهدی است برای پذیرش مسئولیت در قبال نگهداری اشیاء با بهترین وضعیت و کیفیت. پاکیزگیهای مستمر میتواند به صورت گروهی نیز انجام پذیرد: ساعت 45 : 9 هر روز صبح بهمدت 5 دقیقه اقدام به پاکیزهسازی محل کار خود نمایید. تهیه چکلیستهای بازبینی در فرایند پاکیزهسازی بسیار مفید میباشد. این چک لیستها در زمان ممیزی بخشها نیز میتوانند مفید واقع شوند. استانداردسازی S4 : Seiketsu «سی کتسو» در لغت یعنی تمیز و بدون لک است. حفظ شرایط سه مورد اول 5S در بالاترین سطح. مدون نمودن مکانیزم ساماندهی، نظم و ترتیب و پاکیزگی است. ایجاد دستورالعملهای ساده برای حمایت از فعالیتهای گامهای قبل. تأکید اصلی در استاندارد سازی متوجه مدیریت است تا با استفاده از چکلیستها و استاندارد کردن مقررات با استفاده از خلاقیت و نوآوری، محیط کار را به گونهای استاندارد نماید که همواره همه امور با سرعت و دقت انجام شود. جلوگیری از اعمال سلیقه شخصی هر فرد با تعقل و بازبینی فعالیتها مشکلات و موارد غیر عادی را تشخیص و به دنبال وضعیت مطلوب باشد. استانداردسازی در 5S عملاً به عنوان هوشیاری و فعالیت دائمی برای حفظ وضعیت و کیفیت 5S تلقی مینماییم. انضباط S5 : Shitsuke سیتسوکه به معنی عمل دوخت یا کوک موقت کیمونو قبل از دوخت قطعی آن میباشد. انضباط عبارت است از آموزش عادات و تواناییهایی جهت انجام یک وظیفه خاص. ایجاد عادات درست به جای عادات نادرست رعایت قوانین و مقررات و استانداردهای کار به طور داوطلبانه و با رضایت (با توجه به فرهنگسازی و جلب مشارکت عمومی) برای برقراری و نگهداری موارد قبل، لازم است که آموزش پرسنل، مورد توجه قرار گیرد. باید نوع آموزش با توجه به نوع فعالیت و مسئولیت فرد انجام پذیرد. کارکنان میبایست به صورت واقعی و نه برحسب عادت نسبت به تکمیل چک لیستها اقدام نماید. انجام ممیزی بر اساس چکلیستها، در برقراری و نگهداری انضباط کاری نقش اساسی ایفا میکنند. چکلیستهای مزبور، به مدیریت مجموعه در بازبینی جمعی فعالیتها کمک مینماید. 5S باعث بهبود شرایط و محیط کار شده و از این راه، سطح بهرهوری و کیفیت را به طور مرتب ارتقاء می دهد. 5S، فضایی مناسب، بهره ور، فعال، زیبا، شاد و ایمن در محیط کار ایجاد می نماید. علاوه بر این تداوم پیاده سازی 5S، موجب نوسازی تصویر سازمان در بین مشتریان شده و فرصتهای تجاری روز افزونی برای محصولات آن فراهم می نماید.