عفونت پستان و بیماریهای التهابی
عفونت پستان، به عنوان ماستیت شناخته می شود، عفونت پستان در بین زنانی که تغذیه با شیر مادر دارند به باکتریها اجازه می دهد تا از دهان نوزاد به پستان وارد گردد که در میان زنان غیر شیرده شایع نیست ولی شاید رخ دهد.
عفونت اکثرا بافت چربی را در سینه ها مورد حمله قرار داده و در سینه ها، ایجاد تورم، توده، و درد می نماید. اگرچه اکثر عفونت ها ناشی از تغذیه با شیر مادر و یا انسداد مجاری شیر هستند، درصد کمی از عفونت های پستان با انواع نادر سرطان پستان همراه میباشد.
عوامل عفونت باکتریال
دلیل بیشتر عفونت های پستان، باکتری استافیلوکوکوس اورئوس میباشند که به عنوان عفونت استاف شناخته شده است. استرپتوکوکوس آگالاکتیه دومین دلیل شایع عفونت پستان می باشد.
برای مادران شیرده، یک مجرای شیر مسدود شده می تواند دلیل برگشت شیر به بالا و آغاز فرایند عفونت شود. تغذیه با شیر مادر می تواند سبب ایجاد شقاق نوک پستان و دهانه مجرای شیر گردد که در ادامه باکتری های دهان نوزاد سبب ایجاد عفونت می گردد. این باکتری ها به صورت طبیعی بر روی پوست وجود دارند، ولی در حالت عادی ایجاد عفونت نمی کنند اما نفوذ آن ها به بافت پستان آسیب دیده می توانند به سرعت ایجاد درد و علایم عفونت نمایند.
ماستیت غیر شیردهی در زنان با ضعف سیستم ایمنی، به ویژه زنانی که جراحی پستان، پرتودرمانی و مبتلایان به دیابت، رخ می دهد و در بعضی از موارد نادر، نشانه ای از سرطان التهابی پستان است.
عفونت های قارچی
این عفونت بسیار نادر بوده که از طریق قارچ درون دهان نوزاد شیرخوار به بافت پستان مادر وارد می شود که به شکل آبسه در مجاورت هاله پستان تظاهر می یابد. چرک مخلوط با خون شاید از نواحی سینوس تظاهر یابد. داروی ضد قارچ به شکل سیستمیک شاید لازم شود و گاهی درناژ آبسه و یا ماستکتومی پارشیل برای از بین بردن کامل عفونت قارچی مزمن لازم باشد.
علائم
می تواند به صورت ناگهانی آغاز و شامل
خارش
بزرگ شدن غدد لنفاوی زیر بغل یا گردن
حساسیت به لمس
تورم غیر طبیعی و بزرگی نسبی یکی از پستان ها
توده دردناک در پستانپ
تب و لرز
درد یا سوزش در زمان تغذیه با شیر مادر
گرمی
قرمزی پوست در جای تورم
ترشح چرکی از نوک پستان
سرطان التهابی پستان
ماستیت شاید با سرطان التهابی پستان که بیماری نادر اما خطرناک است، همراه باشد و علایم و نشانه های سرطان التهابی پستان شامل
پوست مانند پرتقال
گرمای غیر عادی در پستان مبتلا
افزایش ضخامت پوست پستان
تغییر رنگ پستان به شکل کبود، بنفش و یا قرمز
فرورفتگی پوست
تندرنس و درد
بزرگ شدن غدد لنفاوی زیربغل و یا در نزدیکی ترقوه
تشخیص
وضعیت های مختلف شیردهی
در یک زن شیرده، معاینه بالینی و بررسی نمودن نشانه های آن به تشخیص ماستیت کمک می کند. در صورت بروز آبسه، احتیاج به تخلیه و درناژ جراحی می باشد. برداشتن نمونه از ترشحات آبسه و یا شیر مادر برای تعیین نوع باکتری شاید ضروری باشد.
آزمایشات دیگر می تواند از قبیل ماموگرافی و یا نمونه برداری از بافت پستان در جهت رد کردن سرطان پستان باشد.
درمان
شامل 10 تا 14 روز تجویز آنتی بیوتیک مناسب است. در شرایط بروز آبسه احتیاجی به درناژ جراحی می باشد.
مراقبت های شخصی
تکنیک درست شیردهی
کمپرس آب گرم شاید درد را تسکین و به شیردهی کمک نماید. استفاده از حوله گرم و مرطوب در قسمت آلوده به مدت 15 دقیقه، چهار بار در روز.
داروهای ضد التهاب، از قبیل ایبوبروفن، شاید به تسکین درد کمک کند.
استفاده از وضعیت های گوناگون شیردهی (شکل 1)
جلوگیری نمودن از تجمع طولانی مدت شیر پیش از تغذیه با شیر مادر
مشاوره شیردهی برای تغییر تکنیک شیردهی (شکل 2)
هیدروآدنیت چرکی
هیدروآدنیت چرکی اطراف هاله پستان یا ناحیه زیر بغل یک بیماری مزمن التهابی میباشد. زنان مبتلا به آکنه مستعد این بیماری میباشند. این بیماری شاید بقیه ی بیماری های مزمن التهابی، بیماری پاژه و یا سرطان پستان را تقلید نماید. درمان شامل آنتی بیوتیک مناسب و درناژ جراحی می باشد وگهگاه احتیاج به فلپ و یا گرافت پوستی می باشد.
ماستیت گرانولوماتوز
ماستیت گرانولوماتوز به لحاظ ضایعات التهابی گرانولوماتوز پستان یا ماستیت ایدیوپاتیک گرانولوماتوز (ماستیت گرانولار لوبولار) و یا به عنوان یک عارضه ثانویه کم از بیماری های دیگر مانند سل، سیفیلیس، عفونت ناشی از کورینه باکتر و بقیه ی عفونت ها، سارکوئیدوز و گرانولوماتوز وگنر ایجاد گردد. مواردی از آن ممکن است به عنوان عارضه دیابت رخ می دهد. بعضی از موارد این بیماری ناشی از تزریق سیلیکون (التهاب گرانولوماتوز ناشی از سیلیکون) و یا دیگر واکنش های اجسام خارجی در بدن هستند.
بروز نخست هر یک از این بیماری ها به عنوان ماستیت به تنهایی بسیار نادر است و در بسیاری از موارد احتمالا توسط بیماری های سیستمیک مستعدکننده ایجاد می گردد.
ماستیت گرانولوماتوز
اگرچه ماستیت گرانولوماتوز به آسانی با سرطان اشتباه گرفته می شود، اما بیماری کاملا خوش خیم میباشد. درمان برای ماستیت گرانولوماتوز ایدیوپاتیک و بقیه ی ضایعات گرانولوماتوز پستان متفاوت بوده، بنابراین فرق میان آنها مهم می باشد.
ماستیت گرانولوماتوز ایدیوپاتیک (IGM) به شکل متوسط دو سال و در صورتی که پس از بارداری باشد شاید تا شش سال ادامه یابد، سن بیماران بیشتر 17 تا 42 سال است. بعضی از موارد نیز به دنبال هیپرپرولاکتینمی ناشی از دارو گزارش شده است. موارد بسیار نادر نیز در دوران بارداری و یا در مردان نیز مشاهده شده است.
علایم و تشخیص
بیماران عمدتا با یک توده سخت در پستان بدون هیچ نشانه ای از بیماری سیستمیک مراجعه مینمایند. سایر علائم شایع عبارتند از فرو رفتگی نوک پستان، درد، التهاب پوست پستان، ترشح از نوک پستان، فیستول، بزرگ شدن غدد لنفاوی، و در شرایط نادری پوست پرتقالی شکل دیده می شود. اگر چه بیشتر یک طرفه دیده می شود اما در مواردی درگیری هر دو پستان نیز دیده شده است. ممکن است همراه با تب، درد مفاصل و ضایعات پوستی (اریتما نودوزوم) باشد.
مشخصه پاتولوژیک ماستیت گرانولوماتوز ایدیوپاتیک، Giant cells و Epithelioid histiocytes تشکیل دهنده Non-caseating granulomas اطراف لوبول میباشند. بیشتر التهاب داکت های کوچک و پریداکتال وجود دارد.
علل ماستیت گرانولوماتوز ایدیوپاتیک
این مشکل و بیماری در حال حاضر ناشناخته میباشد بافت شناسی حاکی از بروز واکنش خود ایمنی است. در موارد عود مکرر و همچنین دو طرفه دلیل مستعد کننده سیستمیک وجود دارد. در مواردی افزایش سطح پرولاکتین و یا هیپرپرولاکتینمی آشکار به همراه عوامل از قبیل مانند ضربه و تروما سبب بروز بیماری می گردد. کمبود آلفا-1 آنتی تریپسین، اینترفرون آلفا و در مواردی بیماری های مرتبط با IgG4 گزارش شده است. همچنین استفاده از قرص های ضد بارداری و داروهایی که سبب بالا رفتن پرولاکتین خون می شوند (مانند داروهای آنتی سایکوتیک) گزارش شده است.
درمان
پروتکل درمانی به خوبی مشخص نشده میباشد. بهبودی خودبه خودی در درصد بالایی ار بیماران رخ می دهد. در مواردی استفاده از کورتیکواسترویید، آنتی بیوتیک و داروهای مهار کننده سیستم ایمنی (متوتروکسات، کلشی سین، آزاتیوپرین) و داروهای کاهش دهنده پرولاکتین و NSAIDs دردرمان IGM کاربرد دارند.
بیماری زوکا (Zuska)
بیماری زوکا
این بیماری ماستیت راجعه پریداکتال نیز نامیده می شود که در آن عفونت و آبسه های مکرر خلف هاله پستان روی می دهد. درمان آن از قبیل آنتی بیوتیک، تخلیه و درناژ جراحی و گهگاه خارج کردن مجرای انتهایی می باشد. مصرف دخانیات به عنوان عامل خطر این بیماری محسوب می شود.
بیماری موندور (Mondor)
بیماری موندور
این بیماری شکلی ترومبوفلبیت میباشد که ورید های سطحی دیواره قفسه سینه و پستان را درگیر مینماید و به شکل ساختار شبه طنابی، حساس و دردناک به لمس می باشد. درمان آن شامل استفاده از دارو های ضد التهابی و کمپرس گرم می باشد. محدودیت حرکت نیز مهم میباشد و علایم در مدت 4 تا 6 هفته برطرف می شود، ولی گهگاهی نیاز به جراحی و برداشتن ورید درگیر می باشد.