شیر مادر، اکسیر سلامتی است/ تغذیه انحصاری با شیر مادر جان بیش از یک میلیون نوزاد را حفظ می‌کند

اهمیت تغذیه طبیعی نوزاد سبب شده است تا از سوی سازمان‌های بهداشت جهانی و یونیسف همه ساله از ۱۰‌ تا ۱۶ مرداد به‌ عنوان هفته جهانی شیر مادر تعیین شود.

در ایران نیز روز دهم مرداد به‌ عنوان روز جهانی شیر مادر به رسمیت شناخته شده است. در زمان‌های قدیم تنها راه تغذیه نوزاد در ماه‌های اول یا ۲سال ابتدایی زندگی شیر مادر بود، اما امروزه متأسفانه با وجود شیر خشک برخی از مادران یا زودتر شیردهی طبیعی به کودک را متوقف می‌کنند یا نسبت به دادن شیر خود به نوزاد بی‌تفاوت می‌شوند.

در سال های گذشته مادران هنگامی که فرزندی را به دنیا می آوردند به اولین موضوعی که فکر می کردند این بود که فرزندشان از شیر خودشان تغذیه کند و اگر این اتفاق رخ نمی داد مادر خودش را به آب و آتش می زد تا بتواند فرزندش را به شیرخوری عادت دهد اما متاسفانه برخی از مادران امروزی به اندام خود بیشتر از فرزند توجه می کنند و تصور می کنند که اگر به فرزندشان شیر بدهند فرم ظاهری و قیافه و پرستیژ آنها به هم می ریزد در حالی که نمی دانند با این عمل فرزندشان، دچار بیماری های گوناگونی می شود و سلامت او به خطر می افتد و علاوه بر آن سلامتی خودشان نیز در معرض خطر قرار خواهد گرفت.

شیر مادر از بهترین غذاها برای نوزاد و کودک است و اگر کودکی از شیر مادر محروم شد خانواده باید انتظار داشته باشند که بیماری های گوناگونی گریبان او بگیرد و در همین زمینه رسول گرامی اسلام حضرت محمد (ص) فرموده اند: «برای کودک هیچ شیری بهتر از شیر مادرش نیست» که این روایت کاملترین بیان در اهمیت تغذیه کودک با شیر مادر را در بردارد.

* وقتی شیرخشک به اشتباه علاج زردی نوزاد می شود

طاهره مادر یک کودک شش ماهه است، او از کم بودن شیر خود نگران است و می گوید: با اینکه شیرم کم است اما ترجیح می دهم به کودکم شیر خودم را بدهم. پزشک به من توصیه کرده است که همراه با شیر خودم شیر خشک هم به کودک بدهم. به اعتقاد من اگر کودک با شیر مادر تغذیه نشود ضعیف و ناتوان رشد می کند و نمی تواند در برابر بیماری ها مقاومت کند.

زهره مادر یک کودک ۵ ماهه است، او می‌گوید: برای اینکه زردی کودک خوب شود چند نفر پیشنهاد دادند که تا چند روز اول تولد کودک به او شیر خشک بدهم و من هم اینکار را کردم، حالا با گذشت پنج ماه و با وجود سعی و تلاش فراوان برای دادن شیر خودم به کودکم، او دیگر شیر مرا نمی خورد و عادت کرده که با شیشه شیر بخورد برای همین من عذاب وجدان دارم که مبادا با این کار گناه کرده باشم، چون می دانم شیر مادر بهترین غذا برای کودک است.

مینا مادری جوان است که یک کودک یک ماهه دارد، او می گوید: من اگر به کودکم شیر بدهم فرم اندامم به هم می ریزد و ترجیح می دهم به او شیر خشک بدهم. همسرم هم با این کار موافق است. به عقیده او شیر، شیر است خواه شیر مادر باشد یا شیر خشک، به نظر من شیر خشک همه مواد مورد نیاز کودک و ویتامین ها را دارد و حتی در بعضی مواقع بهتر از شیر مادر است برای همین هم بچه ها تپل می شوند.

* تغذیه انحصاری با شیر مادر در شش ماهه اول می تواند جان بیش از یک میلیون نوزاد را حفظ کند

اما به گفته مریم صباحی کارشناس تغذیه، شروع تغذیه با شیر مادر ظرف یک ساعت اول تولد و تغذیه انحصاری با شیر مادر در شش ماهه اول زندگی می تواند جان بیش از یک میلیون نوزاد را حفظ کند.

به اعتقاد این کارشناس، تغذیه انحصاری با شیر مادر در بسیاری از کشورها کاهش یافته است. علاوه بر آن، سزارین در جهان رو به افزایش است و همین موضوع باعث کاهش موفقیت در شیردهی می شود. بر اساس یافته‌های پژوهشگران زایمان به روش سزارین علاوه بر خطراتی که برای مادران دارد، بر الگوی شیردهی مادر پس از زایمان هم اثرات منفی می گذارد و سلامت کودک را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

به بیان صباحی، متخصصین توصیه می کنند که تغذیه با شیر مادر را باید بلافاصله بعد از زایمان شروع کرد، هر چه تغذیه با شیر مادر زودتر شروع شود، شانس موفقیت در شیر دهی بیشتر است.

در یک مطالعه سیستماتیک پژوهشگران که در مجله تغذیه بالینی آمریکا چاپ شده است، پژوهشگران بررسی کردند که آیا سزارین در مقایسه با زایمان طبیعی باعث کاهش شیردهی می‌شود یا خیر؟ در این بررسی اطلاعات ۵۳ مطالعه که شامل بیش از ۵۳ هزار زایمان بوده است، مورد ارزیابی قرار گرفت و در نهایت مشخص شد ارتباط منفی ای بین سزارین انتخابی و شیردهی زودهنگام وجود دارد، البته در صورتی که از ابتدا نوزاد با شیر مادر تغذیه شود، نوع زایمان تاثیر چندانی بر روی تعداد مادرانی که تا ۶ ماهگی نوزادان خود را شیر می دهند وجود ندارد.

این متخصص تغذیه تاکید کرد که شیر مادر استخوان ها و دندان های کودک را مستحکم می کند و در آینده کودک کمتر به بیماری های مزمن دچار می شود به طوری که بسیاری از کودکانی که شیرخشک می خورند در برابر بیماری ها مقاوم نبوده و به بیماری های گوارشی و ریوی مبتلا می شوند.

صباحی می گوید که اگر می خواهید کودکانی شاد و پر انرژی داشته باشید از کودکی به فرزندانتان شیر مادر بدهید تا در آینده سالم و بانشاط باشند چرا که بدن هر انسانی از سال های اولیه زندگی رشد و قوام پیدا می کند و اگر کودک با شیر خشک رشد کند دچار بسیاری از بیماری ها خواهد شد چون بدنی مقاوم در برابر بیماری ها نخواهد داشت.

اما علاوه بر رشد و استحکام استخوان ها، محققان هر روز یافته جدیدی درباره شیر مادر به دست می آورند، از بالا بودن بهره هوشی کودکانی که با شیر مادر تغذیه می کنند، گرفته تا کاهش سکته های قلبی در مادران شیر ده از جمله این یافته ها است.